KONSULTACJE DIAGNOSTYCZNE
W zależności od potrzeb pacjenta oraz złożoności problemu zdrowotnego z jakim się zgłasza jest to jedno spotkanie lub cykl (maksymalnie trzech) godzinnych spotkań mających na celu postawienie właściwej diagnozy oraz przedstawienia planu terapeutycznego. Pierwsze spotkanie ma na celu zapoznanie się z problemem zgłaszanym przez pacjenta, wstępnego zebrania wywiadu chorobowego oraz w razie ‘stanu kryzysowego’ odreagowania skumulowanych emocji.
Spotkanie diagnostyczne służy także ustaleniu wskazań do wykonania odpowiednich badań diagnostycznych (wraz z wystawieniem odpowiednich skierowań lekarskich). Jeśli wcześniej były wykonywane badania dodatkowe (hormonalne, dotyczące ogólnego stanu zdrowia lub chorób przewlekłych) warto przynieść je na pierwszą wizytę, zwłaszcza jeśli wyniki dotyczą ostatnich 12 miesięcy. Jeśli w historii leczenia danego pacjenta miały miejsce hospitalizacje, warto również przedstawić karty wypisowe dotyczące pobytów w szpitalu.
Specyfika diagnozy- Jeśli problem zdrowotny danej osoby jest bardziej skomplikowany, interdyscyplinarny lub wcześniej były podejmowane nieskuteczne próby terapii, wtedy czasami trzeba pogłębić wywiad chorobowy (max. 3 wizyty diagnostyczne).
Podczas pogłębionej diagnozy może zaistnieć potrzeba:
pogłębienia wywiadu rodzinnego, z omówieniem historii rodziny oraz elementami genogramu
pogłębienia wywiadu w kierunku diagnozy zaburzeń seksualnych oraz historii rozwoju psychoseksualnego
pogłębienia diagnozy psychoterapeutycznej w oparciu o diagnozę psychodynamiczną, dotyczącą historii rozwoju zaburzeń oraz stosowanych przez pacjenta mechanizmów obronnych.
DIAGNOZA PSYCHIATRYCZNA
Zaburzenia psychiczne bardzo często łączą się z różnymi chorobami somatycznymi, nieprawidłową gospodarką hormonalną czy problemami neurologicznymi. Jeśli chory nigdy wcześniej nie był diagnozowany w kierunku schorzeń, potencjalnie powodujących pogorszenie stanu psychicznego, to pogłębiona diagnoza psychiatryczna ma na celu wykluczenie takich chorób. W razie potrzeby ma także prowadzić do skierowania na odpowiednie badania diagnostyczne lub na konsultacje do odpowiednich specjalistów.
Podczas diagnozy psychiatrycznej zgłaszane przez pacjenta objawy przypisuje się konkretnemu zespołowi psychopatologicznemu oraz opracowuje plan terapii. W przypadku kryzysu psychicznego lub występowania nasilonych objawów psychopatologicznych (np. napadów lęku czy głęboko obniżonego nastroju) konieczne jest wprowadzenie terapii farmakologicznej, a w niektórych przypadkach nawet skierowanie pacjenta do szpitala. Jeśli objawy nie są silnie wyrażone, ale powodują dyskomfort pogarszający jakość codziennego życia, diagnoza psychiatryczna prowadzi do ‘dopasowania’ właściwej formy pomocy psychoterapeutycznej.
DIAGNOZA PSYCHOTERAPEUTYCZNA
Psychoterapia jest metodą z wyboru wobec wielu objawów zaburzeń emocjonalnych, obniżonego nastroju (w niewielkim nasileniu), objawów lękowych czy dysfunkcji seksualnych. W sytuacji gdy podczas diagnozy psychiatrycznej nie stwierdzono wskazań do wprowadzenia farmakoterapii, dalszy proces diagnostyczny polega na ocenie stosowanych przez pacjenta mechanizmów obronnych oraz funkcjonowania osobowości. Może to wymagać pogłębienia wywiadu rodzinnego wraz z elementami genogramu. Wszystko to ma na celu ocenę problemu oraz dopasowanie rodzaju dostępnych metod psychoterapeutycznych do zgłaszanych objawów i oczekiwań danego pacjenta.
DIAGNOZA SEKSUOLOGICZNA
Dysfunkcje sfery seksualnej to problemy intymne, na temat których rzadko się rozmawia, a rozmowa taka często wymaga odwagi i konfrontacji z bolesnymi, skrywanymi uczuciami. Jeśli pierwszoplanowymi objawami zgłaszanymi przez daną osobę są objawy dotyczące sfery seksualnej, wtedy dla postawienia diagnozy potrzebne jest uzupełnienie danych dotyczących rozwoju psychoseksualnego, historii relacji seksualnych oraz aktualnego funkcjonowania seksualnego danej osoby. Czasem potrzebna jest też ocena anatomii narządów płciowych, w kierunku ewentualnych chorób rzutujących na funkcjonowanie seksualne danej osoby. Jednak badanie takie odbywa się jedynie po wyrażeniu pisemnej zgody przez pacjenta i nie łączy się z nim żadnego rodzaju zakłócanie sfery intymnej.
CO PO DIAGNOZIE?
Porady psychiatryczne – spotkania w trakcie których kontynuowane jest leczenie farmakologiczne, omawiane są zmiany samopoczucia, związane z zastosowanym leczeniem oraz obecność innych czynników wpływających na sferę emocjonalną. Jeśli na samopoczucie danej osoby rzutują problemy psychologiczne, bądź społeczne, to kolejne spotkania służą omówieniu zgłaszanych przez pacjenta problemów oraz odreagowaniu skumulowanych emocji.
Porady terapeutyczne – jeśli u danej osoby brak jest wskazań do stosowania leczenia farmakologicznego, wtedy kolejne spotkania mają na celu pracę nad bieżącym, zgłoszonym przez pacjenta problemem (dotyczącym sfery osobistej, zawodowej czy rodzinnej).
Porady seksuologiczne – jeśli zgłaszany przez daną osobę problem dotyczy zaburzeń sfery seksualnej, wtedy kolejne spotkania służą psychoedukacji z zakresu uwarunkowań zgłaszanej dysfunkcji oraz strategii stosowanych w terapii danego schorzenia. W przypadku konieczności zastosowania terapii farmakologicznej omawiane są aspekty związane z leczeniem farmakologicznym oraz monitorowane postępy terapii. W przypadku zaburzeń seksualnych silnie powiązanych z problemami emocjonalnymi czy osobowościowymi, omawiane są wskazania do długoterminowej psychoterapii.
Psychoterapia – w przypadku, gdy metodą z wyboru w danym zaburzeniu jest psychoterapia, wtedy albo sama kontynuuję terapię indywidualną (terapię pary), albo kieruję pacjenta do współpracujących ze mną psychoterapeutów.
